Akkerbouwers Diny en Ard-Jan Oomen van Oomen Landbouw en Loonwerk uit het Brabantse Dussen begonnen in 2013 met teelten als cichorei en veldbonen. Teeltoptimalisatie werd hierbij steeds crucialer. Vandaar dat onder meer werd begonnen met het bemesten op basis van taakkaarten. Precisiebemesting kan volgens de akkerbouwers tot hogere opbrengsten leiden, maar dat hoeft niet per definitie het geval te zijn.
Ard-Jan en Diny namen in 2006 het akkerbouw- en loonbedrijf over van de vader en oom van Ard-Jan. De bedrijfsomvang betrof toen vijftig hectare akkerbouw met daarnaast zeventig hectare suikerbieten en zestig hectare aardappelen in het loonwerk, en nog eens honderd hectare graan. Met de aankoop van de grond en boerderij van familie en een loonbedrijf uit de omgeving in 2013 groeide het bedrijf in de opvolgende jaren met maar liefst 140 hectare, naar 320 hectare. De akkerbouwtak van het bedrijf is volledig gerund door Diny. Ard-Jan leidt de loonwerktak.
Niet alleen wat de groei van de akkerbouwtak betreft was 2013 een bijzonder jaar. Het was een jaar met nog veel meer veranderingen. Akkerbouwbedrijf Oomen, dat tot op dat moment vooral traditionele akkerbouwgewassen teelde, begon met de teelt van vlas, cichorei en conserven. Dit alles is gangbaar geteeld. Ard-Jan Oomen vertelt: “Reden was vooral dat ik het personeel jaarrond werk wilde bieden. En dat bereik je met diverse teelten. Ook wilde ik meer nichemarkten gaan bedienen om meer onderscheidend te zijn. Daar komt bij dat je met voldoende omzet en een groter areaal beter kunt innoveren.” Vlas is geleverd aan Van de Bilt zaden en vlas bv en de cichorei gaat naar Sensus voor het maken van inuline. De conserven zijn gezaaid voor zowel nationale als Europese bedrijven, zoals Laarakker, Oerlemans, De Schakel, en gangbare en biologische akkerbouwers.
Soorten gewassen en hun machines
Het telen van veel verschillende gewassen vergt specifieke machines en werktuigen. Zo zijn de erwten en kapucijners gezaaid met twee Herriau Turbosem-zaaimachines op GPS. Deze zaait Oomen op 12,5 en vijftien centimeter rijafstand. Voor deze zaaimachines staan een John Deere 6530 en een John Deere 6930 trike op drie wielen. In totaal zaait Oomen Landbouw & Loonwerk zevenhonderd hectare erwten en kapucijners. De tuin- en veldbonen, zo’n 130 tot 150 hectare, zijn gezaaid met een Monosem NG+ zaaimachine met zes meter werkbreedte. Hiermee zaaien ze op vijftig centimeter. De sperziebonen, gele bonen en snijbonen, op plusminus 450 hectare, worden gezaaid met een Kverneland Optima e-drive op 37,5 centimeter.
Cichorei is volgens Oomen een mooie teelt, maar ook een jojo-teelt. “De afgelopen jaren rooide ik soms vijfhonderd hectare en nu is dat weer een kleine driehonderd hectare. Dat dit gewas zo fluctueert, komt vooral doordat de vraag naar inuline enorm schommelt.” Ook startte Oomen met veldbonen. “Toevallig gaat een personeelslid ze zo zaaien. Dit jaar hebben wij ze wel staan, maar het wisselt per jaar.” Afnemer is meestal Agrifirm. Afgelopen jaar zaaide de Dussense akkerbouwer en loonwerker twintig hectare veldbonen voor derden. Dit jaar wordt er 4,5 hectare veldbonen gezaaid.
Teeltoptimalisatie wordt cruciaal
Bij de introductie van nieuwe teelten in 2013 besefte Oomen ook dat hij aan teeltoptimalisatie moest gaan doen. “Dat wordt cruciaal de komende jaren. Onder meer het bemesten op maat”, verwacht Oomen. Vandaar dat hij in 2016 begon met het bemesten op basis van taakkaarten aan de hand van opbrengsttaakkaarten van de voorvrucht tarwe. Ook maakt hij eventueel gebruik van taakkaarten die klanten voorgaande jaren al hebben gemaakt. “Wij zijn kien op de optimalisatie van de meststoffen en willen niets meer verspillen. Inmiddels passen wij bij alle gewassen die wij zaaien precisiebemesting toe.
Eveneens is gelijk met het zaaien van een aantal gewassen een gedeelte van de rijen bespoten met herbiciden om daarna te kunnen schoffelen tussen de rijen.” Gelijktijdig met het zaaien exact bemesten en herbiciden toepassen betekent veel minder bodemdruk volgens de Dussense akkerbouwer. “En doordat je niet met al die machines het land op hoeft, scheelt het ook nog eens arbeidsuren.”
Oomen heeft ervaren dat de opbrengst door precisiebemesting niet per definitie hoger ligt. Dat verschilt per perceel. “In sommige gevallen stijgt de opbrengst, zoals bijvoorbeeld bij consumptieen frietaardappelen, en suikerbieten. Bij cichorei zorgt de startmeststofgift voor een vroege beginontwikkeling, wat kan leiden tot hogere opbrengsten.” Voor uien geldt hetzelfde, volgens hem. “Meten is weten, dus dat doen wij ook. Wij werken inmiddels per perceel met minimaal vier verschillende vakken op de taakkaarten.” Maar Oomen heeft nog meer toekomstdromen. “Wij willen naar het sorteren van pootgoed per vijf millimeter grootte om zo de perfecte plantdichtheid te kunnen creëren. Onze pootmachine kan al poten op basis van taakkaarten, maar het hoogste resultaat behalen wij door ook de juiste maatsortering te gebruiken.”
Steketee en Ecorobotix
Een keuze die zorgt voor een reductie in het gebruik van middelen is de aanschaf van een Steketee ECWeeder cameragestuurde schoffelmachine in 2018. Alle teelten op vijftig centimeter zaaiafstand kan Oomen met deze Steketee schoffelen. “En dit bevalt top, kan ik je zeggen. Wij willen nooit meer zonder. In 2022 hebben wij wel een zwaardere Steketee-camera-gestuurde schoffelmachine gekocht, want de oude was te licht uitgevoerd voor de vele hectares die wij schoffelen.” Verder schafte hij een Ecorobotix ARA spotsprayer aan, waarmee hij plantspecifiek, met behulp van AI, onkruid kan bestrijden. “Een geweldige uitvinding, dat spotsprayen. Met dank ook aan onze planner Jordy, die mij op dit systeem wees, omdat ik te druk was met de begeleiding van de nieuwbouw voor ons loonbedrijf, dan zie je zulke dingen soms over het hoofd.”
Reorganisatie van het bedrijf
In 2019 besloot Oomen om het bedrijf volledig te reorganiseren. “Wij verdienden gewoon te weinig, waren niet duurzaam genoeg en het bedrijf was niet consistent genoeg.” Dit had volgens de akkerbouwer onder andere te maken met de slechtere jaren 2014, 2015 en 2017. Deze jaren waren extreem nat en dus viel de oogst op dit bedrijf tegen, wat ook gold voor de prijzen. Om het rendement te verhogen werden de pachtgronden van mindere kwaliteit en de zwaardere kleigronden afgestoten. “En ook dat is een vorm van teeltoptimalisatie, alleen de betere zand- en kleigronden selecteren”, geeft de ondernemer eerlijk toe. Ook werd gestart met boerderijwinkel De Aardappelhut en stopte de loonbedrijf-tak met de werkzaamheden in de veehouderij.
Tekst: Dick van Doorn
Beeld: Oomen Landbouw en Loonwerk en Dick van Doorn
