Wereldwijd zijn er meer 820 miljoen mensen die niet genoeg te eten hebben. Tegelijkertijd zorgen klimaatverandering en de toenemende concurrentie om land en water ervoor dat we ons steeds vaker afvragen of we in de toekomst voldoende voedsel kunnen produceren om aan de vraag te kunnen voldoen. De resultaten van een nieuw onderzoek van Wageningen University & Research dat in Nature Food is gepubliceerd, kunnen worden gebruikt voor het benchmarken van wereldwijde prognoses voor voedselzekerheid. En dienen als input voor beleidsanalyses en een publiek debat over de toekomst van voedsel.
Ondanks het feit dat het aanbod van voedsel sinds de jaren ’60 enorm is gestegen, blijft de vraag hoe we wereldwijde honger kunnen uitroeien een van Duurzame Ontwikkelingsdoelen en de groeiende wereldbevolking de komende jaren kunnen voeden een grote uitdaging. Door klimaatverandering en de toenemende concurrentie om land en water wordt het probleem alleen maar groter. Het wordt daarom steeds urgenter dat er effectieve beleidsplannen komen voor het waarborgen van wereldwijde voedselzekerheid. En dat we een beter inzicht krijgen in de onderliggende oorzaken van wereldwijde honger.
De vraag naar voedsel en het risico op honger
Wetenschappers gebruiken scenario’s en prognoses om een inschatting te maken van de mondiale voedselzekerheid op lange termijn. Dit doen ze aan de hand van een reeks sociaal-economische en klimaatveranderingsscenario’s. Door verschillen in onderzoeksmethoden en scenarioaannames is het lastig om een goede inschatting te maken van het bereik van de toekomstige vraag naar voedsel. En zo ook het aantal mensen dat het risico loopt structureel honger te lijden.
In dit onderzoek, dat is gepubliceerd in het tijdschrift Nature Food, stonden deze twee belangrijke indicatoren voor voedselzekerheid centraal. De toekomstige vraag naar voedsel is een bepalende factor voor de benodigde groei in voedselproductie en voor de impact daarvan op; landgebruik, biodiversiteit en klimaatverandering. Mensen die het risico lopen op honger ̶ is een indicator van het aantal mensen dat met chronische voedselonzekerheid te maken krijgt. Om toch een zo goed mogelijke inschatting te kunnen maken, hebben de Wageningse onderzoeker Michiel van Dijk en zijn collega’s een systematisch literatuuronderzoek en meta-analyse uitgevoerd; om een groot aantal mondiale voedselzekerheidsprognoses tot 2050 te vergelijken en evalueren.
Bereik van de vraag naar voedsel
“Het doel van ons onderzoek was het realistische bereik te bepalen van de toekomstige wereldwijde vraag naar voedsel en het aantal mensen dat het risico loopt om aan honger ten prooi te vallen aan de hand van prognoses tot 2050. Hiervoor hebben we 57 onderzoeken die zijn gepubliceerd tussen 2000 en 2018 geanalyseerd. We hebben alle prognoses samengebracht en onderverdeeld in een aantal zeer uiteenlopende maar plausibele sociaaleconomische toekomstscenario’s, waaronder een duurzaam, een business-as-usual- en een verdeelde-wereld scenario,” legt Van Dijk uit.
De bevindingen van het onderzoek laten zien dat de vraag naar voedsel tussen 2010-2050 met 35% tot 56% zal stijgen. Dit is hoofdzakelijk veroorzaakt door bevolkingsgroei, economische ontwikkeling, verstedelijking en andere ontwikkelingen. De groei is wat lager dan in eerdere onderzoeken, die gaven aan dat de voedselproductie verdubbeld zou moeten zijn in het jaar 2050. Niettemin willen de onderzoekers benadrukken dat de verwachte stijging in de vraag naar voedsel negatieve gevolgen kan hebben voor het milieu en kan leiden tot een verlies van biodiversiteit. Om dit te voorkomen, moet het opvoeren van de voedselproductie gepaard gaan met beleidsplannen en investeringen die duurzame intensivering en het eten van meer plantaardig voedsel stimuleren en voedselverlies- en verspilling beperken.
Toename van honger
In de meest negatieve scenario’s neemt het aantal mensen dat het risico loopt op honger tussen 2010 en 2050 naar verwachting toe met 8%. Dit betekent dat het van Duurzame Ontwikkelingsdoel met betrekking tot hongerbestrijding en voedselzekerheid niet zal worden behaald. Om dit te voorkomen worden beleidsmakers door onderzoekers aangespoord om proactief aan de slag te gaan met het ontwikkelen van passende lange termijn maatregelen, waaronder het stimuleren van inclusieve groei.
“Ons onderzoek kan het publieke debat over de toekomst van voedsel aanwakkeren door iedere burger te stimuleren na te denken en mee te praten over allerlei mogelijke toekomstige voedselscenario’s, zodat de keuze niet beperkt blijft tot slechts business-as- usual, of de universele implementatie van biologische landbouw of veganistische voeding. Als we op een verantwoordelijke en creatieve manier over de toekomst willen nadenken, moeten we verschillende plausibele scenario’s overwegen en de consequenties ervan evalueren”, zegt medeauteur van het onderzoek Yashar Saghai, onderzoeker aan Universiteit Twente.
De impact van COVID op honger
Tijdens het onderzoek is niet expliciet gekeken naar de impact van de COVID-19-pandemie. Toch geven de onderzoekers aan dat het mogelijk is dat hun onderzoek ook de naar alle waarschijnlijkheid negatieve COVID-gerelateerde toekomstscenario’s omvat die gepaard gaan met een toename van het aantal mensen die dreigen structureel honger te gaan lijden. Dit terwijl vóór de pandemie er een afnemende trend in risico op honger zichtbaar was.
“Hoewel het te vroeg is om de volledige impact en gevolgen van de coronapandemie te overzien en te begrijpen, komen de huidige ontwikkelingen enigszins overeen met de meest negatieve scenario’s in onze analyse, die worden gekenmerkt door vertraagde economische groei, een focus op nationale soevereiniteit en toenemende ongelijkheid. Recente ontwikkelingen benadrukken de behoefte aan een (kwantitatieve) scenarioanalyse en -vergelijking die kunnen dienen als hulpmiddel bij het opstellen van beleidsanalyses en planning met het oog op de toekomst van voedsel, maar ook bij de aanpak van bredere maatschappelijke problemen”, aldus Van Dijk.
Bron: WUR
