De bietenteelt staat momenteel onder toenemende druk van cercosporiose, aphanomyces en een daling in het aantal toegestane gewasbeschermingsmiddelen. Bovendien was de afgelopen bietencampagne uitdagend en is er een mogelijkheid dat deze trend zich voortzet in de komende jaren. Onze redactie vroeg om raad bij Romuald Lust, Technisch Adviseur bij Betaseed in Wallonië.
Allereerst keken we terug naar het afgelopen teeltseizoen. De zware regenval in het voorjaar van 2024 zorgde voor uitdagende zaaiomstandigheden. Hierna volgde een goede opkomst met relatief gemakkelijke onkruidbestrijding. Tijdens de zomer zorgden de zeer vochtige omstandigheden voor een snelle ontwikkeling van cercosporiose. Deze ziekte is een beperkende factor voor de opbrengst in de bietenteelt en veroorzaakte vorig jaar ernstige problemen. Over het algemeen vielen de opbrengsten en de suikergehaltes tegen. Bovendien was het groeiseizoen kort vanwege de late zaaidatum.
Cercosporiose vermindert opbrengst
Cercosporiose wordt veroorzaakt door Cercospora beticola. Dit ziektebeeld wordt gekenmerkt door herhaalde cycli van besmetting en verspreiding. Deze schimmelziekte kan al in juni optreden en veroorzaakt steeds vaker problemen in de bietenteelt vanwege de opmerkelijke reproductiecyclus. De ontwikkeling volgt een polycyclisch proces. De infectiecycli kunnen in de zomer ononderbroken doorgaan als de omstandigheden gunstig zijn: een temperatuur tussen 17 en 32 graden Celsius en een relatieve luchtvochtigheid op het bladoppervlak van meer dan negentig procent gedurende vijf tot acht uur. De warme en vochtige omstandigheden in 2024 waren zeer bevorderlijk voor de ontwikkeling van deze ziekte.
Cercosporiose toont zich als kleine, grijze en ingezonken vlekken. Wanneer de ziekte sterk aanwezig is in een perceel, kan het afsterven van de bladeren een ‘verbrand’ effect geven. De vernietiging van het blad leidt vervolgens tot nieuwe bladgroei. Volgens Lust is de gezondheid van verschillende rassen de belangrijkste risicofactor voor het optreden van cercosporiose. Sommige stammen van deze schimmel zijn namelijk moeilijk chemisch te bestrijden. Daarom wordt het steeds belangrijker om rassen te gebruiken die tolerant zijn tegen cercosporiose. De verschillen tussen rassen kunnen zeer groot zijn, zoals te zien is in een proef van het Koninklijk Belgisch Instituut tot Verbetering van de Biet (KBIVB) in 2024 (zie foto).
De gevolgen van aphanomyces
De zeer vochtige omstandigheden in het voorjaar van 2024 vergrootten de kans op aphanomyces (Aphanomyces cochlioides). Deze schimmelziekte veroorzaakt ernstige wortelrot. Het kan de wortel van de biet oppervlakkig aantasten, maar ook ernstige vervormingen en vernauwingen in de wortel veroorzaken. De symptomen worden zichtbaar als zwarte vlekken op de wortel door afsterving van het weefsel, waarbij de bovenste laag van de wortel kan scheuren.
Als de besmetting vroeg in het seizoen optreedt, kan de wortel zo nauw worden, dat het kan breken. Deze rot blijft meestal oppervlakkig, waarbij het wortelstelsel dieper in de grond intact blijft. Toch is de impact van deze ziekte op de opbrengst moeilijk in te schatten. Dit hangt af van de ernst van wortelvervorming en de verliezen door wortelbreuken bij de oogst. Op het gebied van kwaliteit heeft deze ziekte weinig impact.
Een veerkrachtige teelt
Selectie heeft de suikerbietenteelt in staat gesteld om verschillende uitdagingen uit het verleden te overwinnen. Tegen het rhizomanievirus, nematoden en rhizoctonia hebben veredelaars rassen kunnen ontwikkelen die de infectiedruk kunnen beheersen.
In de komende jaren zullen waarschijnlijk verschillende nieuwe uitdagingen opduiken in de bietenteelt. Denk hierbij aan het syndroom van ‘basses richesses’(SBR), dat wordt veroorzaakt door twee bacteriën die worden overgedragen door een cicade. Dit probleem is al in sommige Duitse regio’s aangetroffen. Lust legt uit dat deze ziekte de komende jaren nog niet in België wordt verwacht, omdat de cicaden zich gemiddeld slechts 25 kilometer per jaar verplaatsen. De dichtstbijzijnde infectiehaarden liggen op dit moment op meer dan vijfhonderd kilometer van België vandaan.
Er zullen dus uitdagingen zijn, maar met de verschillende oplossingen die er zijn en nog zullen gaan komen ziet onze gesprekspartner veel kansen om bieten in onze gewasrotaties te kunnen behouden.
Nieuwe regels voor herbiciden in 2025
Vanaf 2025 gelden in België nieuwe regels voor het gebruik van de herbicide Conviso One. Telers hebben voortaan twee mogelijkheden:
- Een enkele behandeling uitvoeren met één toepassing van één liter per hectare. Dit dient plaats te vinden tussen het kiembladstadium en het tweebladstadium van bieten.
- Een dubbele behandeling uitvoeren met twee toepassingen van 0,5 liter per hectare. Dit is alleen tussen het kiembladstadium en het achtbladstadium van bieten. Bovendien moet het onkruid worden behandeld in stroken die niet meer dan zestig procent van het perceel bedekken.
Het KBIVB adviseert om percelen te behandelen, wanneer de melganzenvoet maximaal het tweebladstadium bereikt. Het is ook belangrijk om het middel te mengen met ten minste een ander herbicide met een ander werkingsmechanisme.
Tekst: Antoine van Houtte
Beeld: Betaseed
