Kwalitatieve bemestingsadviezen zijn voor landbouwers een belangrijk hulpmiddel om op een oordeelkundige manier te bemesten, met goede opbrengsten én minimale verliezen van stikstof en fosfor naar het grond- en oppervlaktewater. De VLM liet onderzoeken of de bemestingsadviezen die landbouwers krijgen voldoende kwalitatief zijn en op welke manier ze beter tegemoet kunnen komen aan de doelstellingen.
Op basis van de conclusies en aanbevelingen uit het onderzoeksrapport ‘Code goede bemestingsadviezen’ gaan de adviesdiensten nu aan de slag om werk te maken van een uniformere en betere advisering.
Waarom een bemestingsadvies vragen?
Oordeelkundig bemesten vraagt van de landbouwers dat ze rekening houden met tal van factoren. Hoeveel stikstof en fosfor zit er nog in de bodem? Wat is de hoeveelheid nutriënten die de gewassen naar verwachting zullen opnemen tijdens het groeiseizoen? Hoeveel extra nutriënten kunnen zijn toegevoegd zonder het milieu te belasten? Een bemestingsadvies levert de landbouwer informatie aan om de bemestingsbehoefte zo goed mogelijk in te schatten. Het vormt een cruciaal element in een duurzame bemesting. Met goede bemestingsadviezen zijn landbouwkundige en milieukundige doelstellingen op elkaar afgestemd.
Wat zegt het mestbeleid?
In de lopende besprekingen rond het toekomstig mestbeleid (MAP 7) is het belang van een adequate bemestingsadvisering duidelijk erkend. Ze vormt een hoeksteen in de huidige beleidsvoorstellen van de middenveldorganisaties. Om de kwaliteit van de bemestingsadviezen en het gebruik ervan door de landbouwers te verzekeren; moeten die op wetenschappelijke basis onderbouwd zijn en voldoende leesbaar en transparant zijn.
Hoe verloopt de huidige bemestingsadvisering?
De studie ‘Code Goede Bemestingsadviezen’ legt een aantal pijnpunten in de huidige bemestingsadvisering bloot. Zo zijn onder meer voor gelijke omstandigheden, vaak substantiële verschillen waargenomen in de adviezen uitgebracht door de adviserende instanties. Ook is de informatie die de landbouwer krijgt vaak erg summier en moeilijk leesbaar. Meestal ontbreken ook de componenten waarop het advies cijfermatig gebaseerd is. Verder verloopt het proces van de adviesverlening weinig uniform en gestructureerd. En kan ook de gegevensoverdracht tussen landbouwers en de adviesdiensten sterk verbeteren. Die pijnpunten zorgen voor minder vertrouwen bij de landbouwers, wat een effect heeft op de toepassing van de adviezen. Ten slotte is er nog altijd veel te veel fosfor geadviseerd. Zelfs in omstandigheden met een hoog P-gehalte in de bodem.
Aanbevelingen
Op basis van alle verzamelde informatie doet de studie concrete voorstellen en aanbevelingen voor een optimaal adviessysteem. Een eerste deel focust daarbij op de parameters en processen die moeten worden opgenomen in een optimaal bemestingsadvies. Een tweede deel zoomt in op het adviseringsproces, zoals de informatie die bij landbouwers moet worden opgevraagd. Ten slotte geeft de studie aanbevelingen om het advies zo helder mogelijk op te stellen.
Een oordeelkundige bemesting en de advisering die daarbij aan de basis ligt, behelst meer dan een dosering die op de plantbehoeften is aangepast. Ook het tijdstip van de bemesting, de mestsoort, de juiste bemestingstechniek, de afstemming tussen basis- en bijbemesting, … beperken de uitspoeling van nutriënten en moeten bij de advisering worden betrokken.
De aanbevelingen werden eind september besproken met de adviesdiensten. Zij krijgen de opdracht om tegen eind 2023 een actieplan op te stellen dat leidt tot een kwalitatievere en uniformere bemestingsadvisering.
Onderzoek
Deze inzichten zijn deels afkomstig uit het onderzoek ‘Code goede bemestingsadviezen’, uitgevoerd door Universiteit Gent (Vakgroep Omgeving) en Proefcentrum voor de Aardappelteelt (PCA), in opdracht van de VLM.
