Uitdagingen zijn er in de uienteelt, dat is een feit. Gelukkig wordt er vanuit de sector hard gewerkt aan oplossingen om ook in de toekomst een weerbaar gewas van goede kwaliteit te kunnen blijven telen. Wat kunnen we leren van de proeven van UIKC? En zijn deze technieken interessant om volgend jaar zelf toe te passen? De landelijke Uiendag 2025 biedt een overzicht.
Bij de Rusthoeve in Colijnsplaat liggen ook dit jaar weer veel verschillende proeven met uien. Met onder andere het bevorderen van de weerbaarheid, omgaan met waterschaarste, en onkruidbestrijding, wordt op verschillende vlakken gezocht naar mogelijkheden om de uienteelt te optimaliseren en toekomstbestendig te maken.
Valse meeldauw
“Vorig jaar lag de infectiedruk van valse meeldauw hoog. Door een lange periode van droogte lijkt dit in 2025 mee te vallen, al komen we in zaaiuien op diverse plekken meeldauw tegen. Maar, mocht het weer meer wisselvallig worden, dan staan telers voor een grote uitdaging. Want er zijn maar weinig middelen tegen valse meeldauw beschikbaar”, vertelt Luc Remijn van UIKC (Uien Innovatie en Kennis Centrum). “Orondis Plus en Zorvec Epicaltrin hebben bijvoorbeeld vrijwel hetzelfde werkingsmechanisme. Voor het preventief aanpakken van valse meeldauw hebben we dan ook een hele smalle basis. En curatief zijn er op dit moment helemaal geen middelen beschikbaar.”
Niet afwachten
Op de Uiendag wordt echter kritisch bekeken welke technieken wél beschikbaar en toepasbaar zijn. “We gaan niet zitten wachten tot er eens nieuwe chemische middelen op de markt gaan komen, maar nemen zelf het initiatief, vandaar het thema Voor-UI-t op deze dag.”
In een aantal proeven worden rassen met resistentie tegen valse meeldauw vergeleken. Net als de kansen van beslissingsondersteunende systemen om de toegepaste middelen zo goed mogelijk tot hun recht te laten komen. “BOS geven zeker handvaten, maar mogen ook nog wat bijgeschaafd worden. Het kan beter”, aldus Remijn. “Er zijn namelijk meerdere factoren betrokken bij het ontwikkelen van de infectiedruk. En lang niet alles wordt meegenomen in BOS. Daarom wordt in een project met Uireka gekeken welke factoren dit zijn en hoe we BOS kunnen verbeteren. Op de Uiendag vergelijken we BOS met het toepassen van spuitschema’s aan de hand van een boerenverstand en kijken we wat kunnen resistente rassen bieden.”
Tripsbestrijding
Voor het bestrijden van trips gaan de middelen Benevia, Batavia en Movento eruit. Enkel Tracer, een contactinsecticide, blijft beschikbaar. Op de Uiendag zal een proef worden getoond waarin onbehandelde uien worden vergeleken met een toepassing van vier keer Tracer. “Hier zal het volgend jaar mogelijk naartoe gaan”, aldus Remijn. “We willen natuurlijk niet terug naar de pyrethroïden, maar voor het bestrijden van trips worden we wel in een hoek geschoven.”
Demonstraties
Al enkele jaren op rij ligt bij de Rusthoeve een proef met onkruidbestrijding in de uienteelt. Dit jaar is duidelijk dat dit met het aantal toegelaten bodemherbiciden een stuk uitdagender is geworden. De droogte en de hoge druk van melden laten in de proef zien dat nieuwe herbiciden welkom zouden zijn.
Maar gelukkig blijven we niet hangen in de chemie. Op de Uiendag zal een demonstratie worden gegeven met een mechanische robot weeder én een laser-weedrobot van Homburg. Ook worden proeven uitgevoerd met spotsprayers.
Andere teeltsystemen
Een andere mogelijkheid voor het optimaliseren van de uienteelt is het toepassen van een ander teeltsysteem, zoals ruggenteelt. De afgelopen jaren hebben er bij de Rusthoeve proeven gelegen met ruggen van 75 centimeter. In 2023 bleek de opbrengst hiervan hoger te liggen dan een vlakveldse uienteelt. Het jaar erop lag de opbrengst in de ruggenteelt juist lager. Dit jaar zijn dan ook ruggen aangelegd van 50 centimeter, zodat zes rijtjes over 1,50 meter kunnen worden aangelegd, in plaats van vier rijtjes.
Een andere zaaimethode kan er mogelijk ook voor zorgen dat de kans op valse meeldauw afneemt. Om dit te achterhalen is er een perceel vlakvelds ingezaaid op een zaaiafstand van vijftig centimeter. Hierdoor kan de wind het loof sneller laten drogen. Daarnaast kan er gemakkelijker tussen het gewas worden geschoffeld.
Waterschaarste
Een tekort aan water is een andere uitdaging in de uienteelt. Om toch te kunnen blijven irrigeren is het mogelijk om te kiezen voor druppelirrigatie, eventueel in combinatie met fertigatie, wat in steeds meer gebieden wordt toegepast. Daarnaast is een continu groeiend gewas minder vatbaar voor ziektes en trips.
In Zeeland leggen steeds meer telers bovengrondse waterbassins aan. Hierbij worden drainagebuizen in het land gekoppeld in een grote buis, die naar een put loopt. Hier wordt de EC-waarde van het water gemeten. Is dit te hoog, dan loopt het water de sloot in. Als het laag is, gaat het water naar een bovengronds waterbassin, wat later kan worden gebruikt voor irrigatie. “Voor telers die hun percelen dichtbij hebben liggen, kan dit een mooie oplossing zijn. Niet alleen voor de uienteelt, maar ook voor pootaardappelen wordt dit steeds meer toegepast.” Daarnaast komt deze techniek in aanmerking voor een subsidie.
Kiezen wat past
“Al met al reiken we op de Uiendag telers veel handvaten aan, maar het is belangrijk om te kijken wat past op uw bedrijf. Ook niet al onze oplossingen lukken in één keer, maar dat wordt ook getoond en daar is een proefbedrijf uitermate geschikt voor”, aldus Remijn.
Op 21 augustus 2025 kunnen uientelers zelf langs de verschillende proeven gaan bij de Rusthoeve in Colijnsplaat. Meer informatie over de Uiendag is te vinden op de website van UIKC.
Tekst: Kim Sjoers
Beeld: UIKC
