Met drie Ploeger EPD zelfrijdende plukdorsmachines moest loonbedrijf Hack Harvest uit Kruisland onder natte omstandigheden in Dronten biologisch geteelde erwten van BioBoerma van het land halen. De erwten zijn bestemd voor Bio Freshi uit Breda, dat de telers verbindt met afnemers uit de industrie en uit de versmarkt. De organisatie werkt samen met Hack Harvest dat zich heeft gespecialiseerd in het oogsten van conserveren en zet de machines daarvoor internationaal in. “De kunst is om de erwten zonder beschadigingen uit de peul te krijgen.”
Biologisch akkerbouwer Otto Boerma uit Zeewolde vindt de vroege oogst van erwten een groot voordeel. Zo kan hij op het perceel nog vlinderbloemigen inzetten voor de structuurverbetering. “Volgend jaar willen we op deze plek uien zaaien. De vlinderbloemigen zorgen er voor dat het stikstof goed wordt vastgehouden. Het erwtengewas doorwortelt bovendien goed.” Boerma heeft gekozen voor een mengsel met meervoudige groenbemesters. “Uiteindelijk zorgt deze combinatie voor een flinke structuurverbetering.”
Brabantse loonbedrijf in de polder
Gemiddeld heeft Boerma vijftig tot tachtig hectare met erwten. “We hebben dit gewas altijd in het bouwplan.” Dit jaar zit het erwtenareaal op het maximale aantal van 80 hectare, op het totale areaal van ongeveer 215 hectare met diverse soorten biologische gewassen. “Hack Harvest heeft een samenwerking met Bio Freshi. Het is de vaste loonwerker van de organisatie. Vandaar dat de dorsmachines van het Brabantse loonbedrijf in de polder komen.”
Het zaaien en schoffelen van de erwtenpercelen doet BioBoerma zelf. “We doen dit op gps en dat werkt het uitstekend. Dit maakt de teelt van erwten ook niet lastig. We schoffelen, afhankelijk van de onkruiddruk, zo’n twee tot drie keer. Dit jaar hebben we door de nattigheid een ‘gemiddeld’ erwtenseizoen.”
Speciale plukdorsmachine
De dorsmachines van Hack Harvest staan bekend om hun hoge dorsopbrengst en lage uitval. Eigenaar Willem Hack van het loonbedrijf uit Kruisdijk realiseert zich dat de teelt in Nederland niet heel groot is en dat er ook maar weinig machines zijn die geschikt zijn voor het vakwerk dat bij de oogst van conserven komt kijken. “Ploeger EPD bevalt zeker. We hebben niet zoveel andere keuze, maar hebben dan geluk dat de fabriek van Ploeger in Roosendaal, dus vlakbij staat.”
Vierassig dorssysteem
Met het plukelement aan de voorkant van de machine wordt het gewas opgenomen. Vooral de trommel en dorsas zijn volgens Willem Hack belangrijk voor een geslaagde oogst van erwten. Ploeger heeft hiervoor een vierassig dorssysteem, waarbij één dorsas is vervangen door een vijzel. Dit zorgt voor een snellere verdeling van het gewas over de volle lengte van de dorstrommel. Het systeem verlaagt de beschadiging van het product en verhoogt de capaciteit, afhankelijk van het gewas en de omstandigheden in het veld. “Onder droge omstandigheden gaat het vanzelfsprekend een stuk makkelijker, maar als de grond en het gewas nat zijn dan zakt de capaciteit. Dat was in Dronten ook het geval. Toch lukt het om de erwten daar in korte tijd te oogsten.”
De grote dorsas van de Ploeger-plukdorsmachine is uitgerust met nylon beklede dorsschoepen, die wrijven de peulen in kleine porties tegen de zeven van de trommel. Met twee strippers wordt de erwt uit de peul gehaald. Het product gaat door de hele dorstrommel. Het stro, oftewel de lege hulzen, verlaat als restproduct de machine aan de achterzijde. De erwten worden gereinigd door twee schuine tapijten waarna die aan de onderkant en over de volle lengte van de dorstrommel zijn gemonteerd. Daarna gaat het gewas via een 650 millimeter brede transportband naar het volgende reinigingsproces.
Erwtenplukdorser op rupsen
De plukdorsmachines hebben een gemiddelde inhoud van 3.730 liter en een gemiddelde loshoogte van drie meter. Ook voor het overladen en het transport heeft Hack Harvest het materiaal speciaal voor conserven aangepast. “Erwten en tuinbonen zijn best delicate producten. Daarmee is de oogst, dankzij de specialistische machines ook meteen vakwerk. Om capaciteit te houden, werken we vaak met meerdere plukdorsmachines in het land.” Vaak zet Hack Harvest ook altijd één erwtenplukdorser op rupsen in. “Je ziet dat een rups vaak verder komt als de omstandigheden lastiger worden. Er zijn altijd wel plekken in een erwtenperceel waar een rupsonderstel in het voordeel is.” De andere twee Ploeger-dorsmachines hebben voor Mitas 800/65R32 AC70N 178A8 en achter Alliance 700/45R26.5-banden. “Het is aan de chauffeurs om te bepalen waar beter de machine op rupsen kan worden ingezet.”
Aan het werk in Spanje
Met de Ploeger-machines heeft Hack Harvest al het materieel om zich als specialist te onderscheiden. “Conserven is binnen ons loonbedrijf een belangrijke tak. De band met Ploeger, die er al sinds de jaren negentig is, is feitelijk de basis geweest. In de loop der tijd is het loonbedrijf gegroeid qua omvang, werkzaamheden en machines. In 1996 kregen we de kans om erwten te oogsten in Spanje en die pakten we met beide handen aan. Waar we het eerste jaar in de conserven met één machine werkten, zijn er dat nu al meer dan twintig.”
Precisietechnieken
Willem Hack vertelt dat het bedrijf verder ook actief is als loonwerker in de akkerbouwer. “Zaaien, oogsten, planten. We doen ook veel met precisiezaaien. Ook in conserven. Bij de oogst zijn de precisietechnieken minder van toepassingen, alhoewel we wel heel precies oogsten.” Het areaal van conserven is volgens Hack beperkt. Vanwege de grondprijzen verwacht hij ook niet een grote uitbreiding. “Als we het hebben over het loonwerk in conserven dan zijn die in Nederland op twee handen te tellen. Daarom krijg je ook dat wij door het hele land actief zien. Het wereldje is klein. Dikwijls zijn er meerder machines nodig in het land en dan komt men ook snel bij ons uit.”
Tekst en beeld: Martin de Vries
